Dyrektywa o ochronie Sygnalisty
Kogo będzie dotyczył ten akt prawny? Kiedy wchodzi w życie? Czy Polska już zdążyła go wdrożyć?
.svg?1661159585271)
Podstawowe informacje o dyrektywie
Członkowie Unii Europejskiej, w tym oczywiście Polska, są zobowiązani regularnie dopasowywać swój system prawny do uregulowań Unijnych. Odnosi się to również do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 roku w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii. Potocznie nazywa się ją dyrektywą o sygnalistach albo dyrektywą o ochronie sygnalistów.
Zgodnie z prawem unijnym Polska miała obowiązek wdrożyć tę dyrektywę do 17 grudnia 2021 roku. Polskiemu rządowi nie udało się tego zrobić na czas. Nie mamy odpowiednich regulacji dotyczących sygnalistów. Co teraz?
Do kogo odnosi się dyrektywa o sygnalistach? Jakie prace zostały już zrealizowane? Jakie zmiany będą wprowadzone w polskim porządku prawnym? Odpowiedzi na wszystkie te pytania znajdziesz poniżej.
Kiedy ustawa o sygnalistach?
Dyrektywa o ochronie sygnalistów miała wejść w życie do 17 grudnia 2021 roku. Polska nie dotrzymała tego terminu. Na szczęście nie jest wyjątkiem. Ustawa o ochronie sygnalistów miała zostać wdrożona w pierwszym kwartale 2022 roku. Jednak ciągle trwają nad nią prace.
Kto to jest sygnalista? Kogo dotyczy dyrektywa o sygnalistach?
Sygnalistą jest każda osoba, która informuje o nieprawidłowościach w danej jednostce publicznej albo w przedsiębiorstwie. Mowa tutaj o naruszeniach prawa. Zarówno polskiego, jak i Unii Europejskiej.
Sygnalistą może się stać pracownik danej jednostki organizacyjnej. Jednak to określenie może się równie dobrze odnosić do byłego pracownika, stażysty, osoby starającej się o pracę w danej jednostce publicznej lub prywatnej, wolontariusz, wspólnik, współpracownik, osoba wykonująca dla danej firmy dzieło lub zlecenie. Może to być zarówno wykonawca, jak i podwykonawca, a nawet kurier czy dostawca.
Prawda jest taka, że każda osoba, która zauważyła nieprawidłowości w przedsiębiorstwie, ma prawo do jego zgłoszenia.
Co zmienia dyrektywa o sygnalistach?
Dyrektywa o ochronie sygnalistów to samodzielny akt prawny. Powinien być zaimplementowany przez wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej. Wcześniej w Polsce oficjalnie nie było instytucji sygnalisty. Jednak zgłaszanie naruszeń było regulowane zazwyczaj przez wewnętrzne regulaminy firm. Należy tutaj jeszcze wymienić oczywiście: kodeks administracyjny, kodeks pracy, kodeks postępowania administracyjnego oraz odrębne ustawy.
Może być to na przykład ustawa o praniu pieniędzy czy o finansowaniu terroryzmu. Mamy tutaj na myśli wszystkie te akty prawne, które są związane z katalogiem naruszeń wymienionym w ustawie.
W Polsce problem polegał na tym, że nie było jednego aktu prawnego, który opisywałby działanie sygnalistów. Niosło to ze sobą kolejne, realne niebezpieczeństwo. Sygnaliści nie mieli odpowiedniej ochrony. Pracodawca za zgłoszenie nieprawidłowości mógł im na przykład odmówić urlopu, a nawet zwolnić z pracy. Pod wpływem tego rodzaju gróźb pracownicy raczej woleli zachowywać milczenie.
Najważniejszy cel dyrektywy o sygnalistach
Zgodnie z dyrektywą o sygnalistach jej celem: „jest poprawa egzekwowania prawa i polityk Unii w określonych dziedzinach poprzez ustanowienie wspólnych minimalnych norm zapewniających wysoki poziom ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii.”
Na jakim etapie jest implementacja dyrektywy o ochronie praw sygnalistów?
W grudniu 2020 roku Minister Rozwoju, Pracy i Technologii został zobowiązany do wdrożenia nowych uregulowań prawnych. Później powołań Zespół ds. przygotowania regulacji w związku z implementacją Dyrektywy.
W październiku 2021 roku pojawił się projekt ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa z dnia 14 października 2021 roku. Obecnie jest opiniowany. Ostatecznie ustawa ta miała zostać przyjęta w pierwszym kwartale 2022 roku. Jednak dokładna data nie jest jeszcze znana. Cały czas do projektu ustawy o ochronie sygnalistów wprowadzane są jakieś zmiany. Czekamy, co będzie dalej.
Źródła:
Podobne wiadomości: