Czy będąc Sygnalistą jesteś bezpieczny?
Ochrona sygnalisty w firmie lub w instytucji jest tak samo ważna, jak jego funkcja. Trzeba odpowiedzieć sobie na kilka pytań. Kim jest sygnalista? Jaka jest jego rola w firmie lub w instytucji? Jakie jego działania są chronione, a czego nie może zrobić pracodawca?
Czemu nagle wszyscy mówią o sygnalistach?
Powód jest banalnie prosty. Wynika to stąd, że ten obowiązek już niedługo będzie odnosił się do wszystkich firm i instytucji w Polsce. Jak to zazwyczaj bywa, zaczęło się od dyrektywy unijnej, a kończy na polskich przepisach ją wdrażających. Chwilowo mamy tylko projekt ustawy, ale to i tak dużo w porównaniu do innych państw w Europie.
Obowiązek wprowadzenia w Twojej firmie sygnalisty wynika wprost z Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2019/1937 w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii. Zgodnie z prawem powinna być ona wprowadzona do polskiego porządku prawnego do 17 grudnia 2021 roku. Nic z tego nie wyszło, bo ustawy zatwierdzającej ten obowiązek jeszcze nie ma w obiegu. To nie pierwsza taka sytuacja, jeżeli chodzi o dyrektywy unijne.
Dla pracodawców to dobrze się składa, ponieważ mają więcej czasu na wprowadzenie tych przepisów w życie. Muszą mieć między innymi specjalną platformę stworzoną do zgłaszania naruszeń przez sygnalistów. Dobrze, że mamy projekt tej ustawy o ochronie sygnalistów. Dzięki temu bez problemu możemy sobie wyobrazić, jakie będą te środki ochrony i kary za nieprzestrzeganie tych przepisów.
Kiedy trzeba te procedury wdrożyć w firmie?
Dla pracodawcy, im szybciej, tym lepiej. Wynika to stąd, że bardzo prawdopodobny jest maksymalnie krótki termin, na ich wprowadzenie w firmie, gdy tylko ta ustawa zostanie uchwalona. Zazwyczaj jest to 14 dni. W takim czasie większość pracodawców, nie zdąży nawet tej ustawy przeczytać, nie mówiąc już o jej wprowadzeniu w życie przedsiębiorstwa. Zgodnie z dyrektywą unijną mamy tutaj do czynienia z dwoma terminami. Prezentują się one następująco:
Od 17 grudnia 2021 roku:
- pracodawcy sektora prywatnego zatrudniający powyżej 249 pracowników;
wszyscy pracodawcy sektora publicznego.
Od 17 grudnia 2023 roku:
- pracodawcy sektora prywatnego zatrudniający co najmniej 50 pracowników.
Dobrze, wiesz już doskonale, jak to wygląda od strony pracodawcy. Czy, jak te wszystkie przepisy wejdą w życie, a Ty zostaniesz sygnalistą, to możesz czuć się bezpiecznie? Tak, jak najbardziej.
Kim jest sygnalista?
Sygnalista to osoba, która przekazała dalej informacje o nieprawidłowościach, jakich dopuszczono się w firmie. Sygnalista musi tę wiadomość dostarczyć do wyznaczonej do tego celu osoby. Jego obowiązkiem jest działanie w dobrej wierze oraz sprawdzenie, czy wiadomość, którą chce przekazać jest zgodna z prawdą. Tylko, gdy te wszystkie warunki są spełnione, to możemy mówić o ochronie sygnalisty w miejscu pracy.
Na czym polega ochrona sygnalisty?
Przede wszystkim, nikt nie może stosować wobec sygnalisty żadnych działań odwetowych. Ochrona wynikająca z dyrektywy unijnej odnosi się do tych osób, które poinformowały odpowiednią komórkę o zaobserwowanych nieprawidłowościach w miejscu pracy. Warto tutaj również wspomnieć o tym, że w Polsce nie został jeszcze wprowadzony wcześniej wspomniany projekt ustawy. Dlatego nadal mamy tutaj do dyspozycji wyłącznie zapisy kodeksu postępowania karnego w odniesieniu do składania zawiadomień o podejrzeniu możliwości popełniania przestępstwa.
Natomiast dyrektywa unijna chroni sygnalistę przed takimi działaniami odwetowymi, jak:
- zwolnienie z pracy;
- degradacja;
- przymusowy bezpłatny urlop;
- zmiana miejsca pracy;
- obniżenie wynagrodzenia;
- wstrzymanie szkoleń lub zastosowanie innego środka dyscyplinarnego.
Oczywiście wszystkie wymienione tutaj działania odwetowe muszą wystąpić już po zgłoszeniu przez sygnalistę naruszeń i być z nimi bezpośrednio powiązane. Odpowiadając na pytanie zawarte w temacie tego artykułu: sygnalista jest chroniony prawem przed przykrymi konsekwencjami jego działań.
Platforma dla Sygnalistów
Jeśli zastanawiasz się nad wdrożeniem platformy dla sygnalistów, zobacz dlaczego warto... Sprawdź artykuł: Dlaczego potrzebujesz platformy Sygna-listy.pl
Źródła:
- https://www2.deloitte.com/pl/pl/pages/doradztwo-prawne/articles/alerty-prawne/projekt-ustawy-o-sygnalistach-opublikowany.html
- https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32019L1937&from=EN
- https://bezpieczenstwozywnosci.wip.pl/nr-38.-styczen-2022/sygnalista-w-firmie-kim-jest-i-kiedy-bedzie-chroniony-4012.html
- https://logsystem.pl/blog/ochrona-sygnalistow-w-polsce-co-oznacza-dla-pracownika/
- https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19970890555/U/D19970555Lj.pdf
Podobne wiadomości: